Ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz jego wypłata następuje na wniosek.

Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego należy złożyć do gminnego organu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy. Chodzi tu o urząd miasta/gminy, ośrodek pomocy społecznej lub inną jednostkę organizacyjną gminy (np. centrum świadczeń).

Można go złożyć drogą online za pośrednictwem Portalu Informacyjno-Usługowego Emp@tia>, przez bankowość elektroniczną oraz portal PUE ZUS lub w tradycyjnej formie papierowej w urzędzie lub za pośrednictwem poczty.

Formularze wniosków niezbędnych do przyznania prawa do świadczenia wychowawczego udostępnia podmiot realizujący program „Rodzina 500+”.

Przykładowy wzór wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz załączników do wniosku dostępny jest też na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Rodziny  i Polityki Społecznej.

Przyznanie świadczenia wychowawczego nie wymaga wydania decyzji administracyjnej. Osoby ubiegające się o świadczenie otrzymają informację o jego przyznaniu na podany we wniosku adres e-mail. Jeśli jednak takiego adresu zabraknie, to informację o przyznaniu świadczenia będzie można odebrać osobiście w urzędzie. Co ważne, nieodebranie takiej informacji nie będzie wstrzymywało wypłaty świadczenia z programu „Rodzina 500+”.

Przyznane świadczenie wychowawcze zostanie przekazane bezpośrednio na konto wskazane przez wnioskodawcę lub gotówką - w inny sposób wypłaty przewidziany w danej gminie.

Decyzje administracyjne będą wydawane jedynie w przypadku odmowy przyznania świadczenia oraz uchylenia lub zmiany prawa do świadczenia, a także w sprawach nienależnie pobranych świadczeń. Od takich decyzji wnioskodawcy przysługuje odwołanie w terminie i trybie wskazanym w pouczeniu decyzji.

Na jaki okres jest przyznawane świadczenie wychowawcze ?

Obowiązujące od 1 lipca 2019 r. znowelizowane przepisy ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci wprowadziły istotne zmiany w zakresie okresu, na który ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego.

Trwający obecnie - od 1 lipca 2019 r. okres świadczeniowy 2019/2021, na który ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego został wydłużony do 31 maja 2021 r., bez konieczności składania kolejnego wniosku o świadczenie wychowawcze w celu kontynuowania jego pobierania w 2020 r.

Zaś od 2021 r. będzie funkcjonować docelowy, roczny okres świadczeniowy  trwający od 1 czerwca do 31 maja następnego roku. Wówczas w celu uzyskania prawa do świadczenia wychowawczego na nowy okres świadczeniowy rozpoczynający się 1 czerwca 2021 r. wnioski będzie można składać od 1 lutego 2021 r. drogą elektroniczną, a od 1 kwietnia drogą tradycyjną w urzędzie lub za pośrednictwem poczty.

Natomiast rodzice/opiekunowie, którzy nie pobierają świadczenia wychowawczego z programu „Rodzina 500+” w każdej chwili mogą przystąpić do programu składając wniosek.

W przypadku złożenia wniosku w trakcie trwania okresu świadczeniowego , świadczenie wychowawcze jest przyznawane, co do zasady (z zastrzeżeniem przewidzianych w ustawie wyjątków) od miesiąca złożenia wniosku do końca okresu świadczeniowego.

Odstępstwo od powyższej zasady przyznania prawa do świadczenia wychowawczego od miesiąca złożenia wniosku może dotyczyć np. sytuacji związanej z ustalaniem prawa do świadczenia wychowawczego w przypadku urodzenia dziecka.

W takim przypadku, jeżeli rodzic nowonarodzonego dziecka złoży w ciągu 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia dziecka, wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego, prawo do wnioskowanego świadczenia otrzyma z wyrównaniem od dnia narodzin dziecka.

Świadczenia rodzinne wypłacane są w okresach miesięcznych.