Zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego
Świadczenie jest przyznawane na okres zasiłkowy czyli od dnia 1 listopada do dnia 31 października następnego roku. Ustawodawca określił celowość zasiłku na pokrycie części wydatków na utrzymanie dziecka. W tym przypadku bierzemy pod uwagę kryterium dochodowe. W przeliczeniu na jedną osobę w rodzinie nie można przekraczać 674 zł netto oraz 764 zł netto dotyczy rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym.
Dochód określa się na podstawie dochodu z roku poprzedzającego okres zasiłkowy, uwzględniając jednocześnie aktualną sytuację rodziny tzn. utratę dochodu lub jego uzyskanie po roku bazowym. Dochód z roku bazowego dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód był osiągany.
Zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego przysługują dziecku do 18 roku życia lub nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia, albo 24 roku życia, jeśli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.
Komu przysługuje prawo do zasiłku:
- osobie uczącej się – tj. osobie pełnoletniej uczącej się, niepozostającej na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony, jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenia rodzinne,
- jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka,
- rodzicom,
- opiekunowi faktycznemu dziecka – tj. osobie, która wystąpiła do sądu o przysposobienie dziecka,
Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:
- dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim,
- dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej,
- osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie,
- pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko,
- osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało ustalone, na rzecz dziecka od jego rodzica, świadczenie alimentacyjne na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, chyba że:
- rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
- ojciec dziecka jest nieznany,
- powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
- sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka,
- dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach,
- członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
- dziecko lub osoba ucząca się pozostaje w związku małżeńskim lub przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (dom pomocy społecznej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, areszt śledczy, zakład karny, szkołę wojskową lub inną szkołę, jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatnie pełne utrzymanie) albo w pieczy zastępczej:
- pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko;
- osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało ustalone, na rzecz dziecka od jego rodzica, świadczenie alimentacyjne na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd chyba, że:
- rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
- ojciec dziecka jest nieznany (w takim przypadku konieczne będzie przedłożenie zupełnego aktu urodzenia dziecka z odpowiednią adnotacją),
- powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
- sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka,
- dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieka naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach+ członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Wysokość zasiłku rodzinnego uzależniona jest od wieku dziecka i wynosi:
- 95 zł na dziecko w wieku 0 – 5 lat,
- 124 zł na dziecko w wieku 5 – 18 lat,
- 135 zł na dziecko w wieku 18 – 24 lat.
Od dnia 1 stycznia 2016 r. obowiązuje nowe brzmienie art. 5 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który wprowadza nowy sposób ustalania wysokości przysługujących zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami w przypadku przekroczenia kryterium dochodowego uprawniającego do zasiłku rodzinnego (tzw. mechanizm złotówka za złotówkę). Zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy w przypadku gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie lub dochód osoby uczącej się przekracza kwotę uprawniającą daną rodzinę lub osobę uczącą się do zasiłku rodzinnego pomnożoną przez liczbę członków danej rodziny o kwotę nie wyższą niż łączna kwota zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługujących danej rodzinie w okresie zasiłkowym, na który jest ustalane prawo do tych świadczeń, zasiłek rodzinny wraz z dodatkami przysługują w wysokości różnicy między łączną kwotą zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny. Łączną kwotę zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, o której mowa w zdaniu poprzednim, stanowi suma przysługujących danej rodzinie w danym okresie zasiłkowym:
1. zasiłków rodzinnych podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie jest ustalane prawo do tych zasiłków;
2. dodatków do zasiłku rodzinnego z tytułu: opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania dziecka, wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, kształcenia i rehabilitacji dziecka -podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie jest ustalane prawo do tych dodatków;
3. dodatków do zasiłku rodzinnego z tytułu: urodzenia dziecka, rozpoczęcia roku szkolnego, podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania - podzielonych przez 12.
W przypadku gdy wysokość zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługująca danej rodzinie, ustalona zgodnie z powyższym mechanizmem, jest niższa niż 20,00 zł, świadczenia te nie przysługują.
Wniosek należy złożyć w siedzibie tut. Ośrodka.
Dodatki do zasiłku rodzinnego
1. Dodatek z tytułu urodzenia sie dziecka - wypłacany jest jednorazowo w kwocie 1000 zł. Przysługuje matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli wniosek o jego przyznanie zostanie złożony przed ukończeniem przez dziecko 1 roku życia.
2. Dosatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego - przyznawany jest na okres: 24 miesięcy – przy sprawowaniu opieki nad jednym dzieckiem, 36 miesięcy – przy sprawowaniu opieki nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu, 72 miesiące – przy sprawowaniu opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo znacznym stopniu niepełnosprawności. Osobie przysługuje jeden dodatek w wysokości 400 zł miesięcznie, niezależnie od liczby dzieci pozostających pod jej opieką.
3. Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka - przysługuje samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu dziecka, opiekunowi faktycznemu lub prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka: ponieważ drugi z rodziców dziecka nie żyje lub ojciec dziecka jest nieznany albo powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone. Wypłacany jest miesięcznie w wysokości 193 zł na dziecko, nie więcej jednak niż 386 zł na wszystkie dzieci. Kwota ta podlega podwyższeniu o 80 zł, w przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnoprawności lub znacznym stopniu niepełnosprawności.
4. Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej - przysługuje w kwocie 95 zł miesięcznie na trzecie i każde następne dziecko w rodzinie. Przy określaniu liczby dzieci w celu ustalenia prawa do niniejszego dodatku brane są pod uwagę wyłącznie dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.
5. Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego - przyznawany jest w wysokości 90 zł miesięcznie na dziecko w wieku do 5 roku życia i w wysokości 110 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeśli legitymuje się ono orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
6. Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego - wypłacany jest jednorazowo w wysokości 100 zł na dziecko. Przysługuje również na dziecko odbywające roczne przygotowanie przedszkolne tzw. „zerówkę”. Wniosek o wypłatę dodatku składa się do dnia zakończenia okresu zasiłkowego, w którym rozpoczęto dany rok szkolny albo roczne przygotowanie przedszkolne. Wniosek złożony po terminie nie będzie rozpatrywany.
7. Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki poza miejscem zamieszkania - przyznawany jest na okres 10 miesięcy i przysługuje w wysokości 113 zł miesięcznie, w związku z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadpodstawowej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, w wysokości 69 zł miesięcznie, w celu zapewnienia dziecku możliwości dojazdu z miejsca zamieszkania do miejscowości, gdzie znajduje się siedziba szkoły ponadpodstawowej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadpodstawowej.
